24 februari 2021
Dick van Sprundel

Bedrijfs­opvolgings­faciliteiten onder vuur

De Bedrijfsopvolgingsfaciliteiten (BOF) of bedrijfsopvolingsregeling (BOR) zijn ingevoerd met als doel bedrijfsopvolgingen zonder fiscale belemmeringen te laten verlopen. Het bij schenking of vererving verkregen ondernemingsvermogen is tot € 1.119.845 (2021) voor 100% vrij van schenkings-of successierecht en het surplus daarboven voor 83% voorwaardelijk vrijgesteld. Voor de verschuldigde belasting over de 17% die wel wordt belast kan gedurende 10 jaren (rentedragend) uitstel van betaling worden gekregen. Voor de inkomstenbelasting geldt dat onder voorwaarden niet hoeft te worden afgerekend voor het aanmerkelijk belang (26,9% IB), mits sprake is van ondernemingsvermogen dat vererft of wordt geschonken.

Deze regeling ligt onder vuur vanuit zowel de Belastingdienst als de politiek. De Belastingdienst verzet zich – al veel langer – tegen situaties die zij zien als oneigenlijk gebruik van de BOR, denk daarbij bijvoorbeeld aan vastgoed waarbij de vraag speelt of dit beleggingsvastgoed is (geen faciliteit) of projectontwikkeling danwel actief vastgoedbeheer (wel faciliteit). Dit bleek onder andere uit een WOB verzoek uit 2018 waarna het beleid van de belastingdienst over bedrijfsopvolgingsregeling openbaar werd gemaakt.

De politiek mort al enige tijd over deze faciliteit en dringt met enige regelmaat aan op afschaffing dan wel inperking. Dat dit nu meer dan een ritueel spel wordt, blijkt uit een Algemeen Overleg van Vaste Commissie voor Financiën uit de Tweede Kamer met Staatssecretaris Vijlbrief van Financiën/Belastingdienst van 11 februari 2021. Daar werden door de links georiënteerde partijen harde woorden gewijd aan de BOR, liefst wil men deze afschaffen. De links georiënteerde partijen vinden de regeling te ruim, omdat deze ook geldt voor zeer vermogende ondernemers, maar wijst daarbij op oneigenlijk gebruik met constructies die beleggingsvermogen onder de BOR pogen te brengen. Waar de regeringspartijen zich in de debatten op de vlakte hielden, meldde Staatssecretaris Vijlbrief dat zijn ambtenaren de regeling “riant” vinden. Hij geeft aan dat de regeling uitsluitend moet zien op waar deze oorspronkelijk voor is bedoeld; bedrijfskapitaal dat is gebonden aan de onderneming en dat vererft, maar hij wil niet dat er misbruik wordt gemaakt van de regeling.

Tussen de regels door wordt duidelijk dat er op het Ministerie van Financiën wordt gewerkt aan beperking van de BOR. Voorgaande jaren leek hier ook al regelmatig sprake van; in onder meer de zogenaamde Bouwstenennotitie uit april 2019 en in het CPB-rapport “Kansrijk belastingbeleid” uit 2020 werd er al kritisch gesproken over de BOR. Het lijkt ons erg aannemelijk dat deze voorstellen dit jaar wél in het fiscale dossier voor de kabinetsformatie zullen worden meegenomen. Dit betekent dat de kans aanzienlijk is vergroot dat, afhankelijk van de uitkomst van de kabinetsformatie, er reeds in september 2021 een wetsvoorstel zal liggen dat de BOR gaat beperken. In oktober 2020 kopte het Financieele Dagblad weliswaar nog “CDA in de bres voor soepeler bedrijfsopvolging” en op bladzijde 43 van hun verkiezingsprogramma “Nu doorpakken” wordt dit herhaald. In het verkiezingsprogramma van de VVD (pagina 14) “Samen aan de slag” vinden we vergelijkbare uitspraken, maar het is maar de vraag of deze wens tijdens de kabinetsformatie niet snel zal gaan sneuvelen: veel andere verkiezingsprogramma’s reppen er niet over of willen het aanpakken: op bladzijde 17 van het PvdA programma “Ons plan voor een eerlijker en fatsoenlijker Nederland” staat dit zelfs expliciet genoemd.

Kortom: wie nog gebruik wenst te maken van deze regeling dient met gezwinde spoed te handelen.